T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
NİĞDE / BOR - Ahi Evran Mesleki Eğitim Merkezi
Belge Nasıl Alınır ?
1) 19 Yaşından gün almamış olan ve kanun kapsamında bir meslek dalında çalışanlar Mesleki Eğitim Merkezlerinde meslek dallarının eğitim süresi boyunca haftada bir gün öğrenim gördükten sonra girecekleri kalfalık sınavlarında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi: 16)
19 yaşından gün almış olanlar ise Mesleki Eğitim Merkezlerinde açılacak yoğunlaştırılmış eğitime tabi tutulduktan sonra girecekleri kalfalık sınavlarında başarılı olmaları halinde “Kalfalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi: 16)
2) Mesleğin Kanun kapsamına alındığı tarihte 18 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almış olanlar. Bakanlıkça ilan edilecek tarihlerde Mesleki Eğitim Merkezlerine başvuruda bulunmaları halinde doğrudan kalfalık sınavlarına katılabilir ve bu sınavlarda başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” alabilirler.(Kanun maddesi: Geçici 1a/1). (Bu başvuru ancak af çıktığı zaman yapılır)
Başvuru Şartları:
a) Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihte 19 yaşından gün almış olmak.
b) Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihten önce o işte çalıştığını Ek II formu ile belgelendirmek.
3) Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihte 16-18 yaşlarında olanlar kapsam ve süresi bakanlıkça belirlenecek eğitime tabi tutulduktan sonra kalfalık sınavlarına katılabilir ve bu sınavlarda başarılı olmaları durumunda “kalfalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi: geçici 1a/2).(Bu başvuru ancak af çıktığı zaman yapılır)
Başvuru Şartları:
a) Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihte 16-18 yaşlarında olmak
b) Mesleğin kanun kapsamında alındığı tarihte çalışıyor olmak.
4) (Denklik yoluyla). Yabancı ülkelerden alınmış kalfalık ustalık veya kurs belgeleri ile yurt içinde çıraklık okulları, Pratik sanat okulları, Mesleki ve Teknik Açık öğretim okulu, Halk Eğitim Merkezleri, Yetişkinler Teknik Eğitim Merkezleri vb. kurumlardan alınmış belgeler çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitimine geçişte değerlendirilir. (Kanun maddesi: 35)
"Kalfalık Belgesi" başvurusunda istenilen belgeler nelerdir?
1) Tamamı doldurulmuş EK II formu
2) Öğrenim belgesi aslı ve örneği
3) Nüfus cüzdanı aslı ve örneği
4) Dört adet vesikalık fotoğraf
5) Sağlık ve fiziki durumunun mesleğinin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu
gösterir doktor raporu
Ek II veya Denklik Formunu Sitemizde "Dokumanlar" bölümünden veya size en yakın Mesleki Eğitim Merkezlerinden temin edebilirsiniz.
ÖNEMLİ Bir kişinin kapsamda bulunan 172 meslek dallarından birinde kendisine ait işyeri açabilmesi için ya kendisinin "Ustalık Belgesi" olmalı yada ustalık belgesi sahibi birini işyerinde çalıştırıyor olmalıdır.Aksi takdirde kendisine ait işyeri açması mümkün değildir.Ayrıca işyerinde çırak çalıştırabilmesi içinde kanunen ya kendisinin "Usta Öğreticilik Belgesi" olmalı yada usta öğretici belgesi sahibi birini yanında çalıştırıyor olmalıdır.Ustalık Belgesi ve Usta Öğreticilik Belgesi olmayan işyeri sahipleri Bu belgeleri almak için kendilerine en yakın mesleki Eğitim Merkezlerine başvuruda bulunmalıdırlar.
1) İlgili kanunun 16.Maddesine göre kalfalık belgesi alanlar
a) Kalfalık belgesini aldığı tarihten itibaren mesleklerinde ustalık eğitimi çalışma süresi kadar çalışmış ve bakanlıkça açılan Ustalık Eğitim Kurslarını başarılı olarak bitirenler ustalık sınavlarına katılarak başarılı olmaları halinde “Ustalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi: 28/b)
b) Kalfalık belgesini aldığı tarihten itibaren mesleklerinde en az 5 yıl SSK’lı olarak çalışanlar doğrudan ustalık sınavlarına katılıp başarılı olmaları durumunda “Ustalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi: 28/c)
2) Meslek Lisesi Mezunları
a) 1985-1986 Eğitim-Öğretim yılı sonuna kadar meslek lisesinden mezun olanlar mezun oldukları meslek dalında doğrudan “Ustalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi: Geçici 1b/2)
b) 1985-1986 Eğitim-Öğretim yılından sonra meslek lisesinden mezun olanlar doğrudan ustalık sınavlarına katılarak sınavlarda başarılı olmaları halinde “Ustalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi: 29)
3) Vergiye Kayıtlı İşyeri Sahipleri
Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihten önce vergiye kayıtlı ve bir mesleki teşekküle kayıtlı işyeri sahibi olan ve bu işyerinde fiilen usta olarak çalışan ve bakanlıkça ilan edilecek tarihlerde başvuruda bulunanlar doğrudan “Ustalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi: Geçici 1b/1).(Bu başvuru ancak af çıktığı zaman yapılır).
Not: Anayasaya mahkemesi tarafından bu maddeye göre doğrudan ustalık belgesi alınması iptal edilmiştir. Yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar geçerli değildir.
4) 10.07.2001 Tarihinden Önce Mesleki Eğitimi Uygulama Kapsamındaki Mesleklerde Ustalık Belgesi Olmadığı Halde İşyeri Açmış Olanlar
mesleki eğitim merkezlerinde açılacak olan telafi eğitim programlarına katılmaları ve bu eğitim sonundaki sınavlarda başarılı olmaları durumunda “Ustalık Belgesi” alabilirler. Ancak bu uygulama 10.07.2006 tarihine kadar devam edecektir(Kanun maddesi: 9.Madde)
5) Mesleğin kanun kapsamına alındığı tarihte kalfalık belgesi sahibi olup (TESK) 22 yaşını dolduranlar ustalık sınavlarına alınırlar. (Kanun maddesi: Geçici 1a/3)
6) İlgili Kanunun Geçici 1a/1 Maddesine Göre Kalfalık Belgesi Alanlar
Kalfalık belgesini aldığı tarihten itibaren mesleklerinde en az 5 yıl SSK’lı olarak çalışanlar doğrudan ustalık sınavlarına katılıp başarılı olmaları durumunda “Ustalık Belgesi” alabilirler. (Kanun maddesi: 28/c)
Aşağıda belirtilen süreler eşitlenerek 5 yıl olarak 2011 yılında düzenlenmiştir.
a) İlköğretim okulu mezunu olanlar ;
çıraklık eğitim süresi 2 yıl olan mesleklerde çalışanlar 7 yıl
çıraklık eğitimi süresi 3 yıl olan mesleklerde çalışanlar 8 yıl
çıraklık eğitimi süresi 4 yıl olan mesleklerde çalışanlar 9 yıl
b) Lise ve daha üst seviyede genel eğitimden mezun olanlar;
çıraklık eğitimi süresi 1 yıl olan mesleklerde çalışanlar 6 yıl
çıraklık eğitimi süresi 1,5 yıl olan mesleklerde çalışanlar 6,5 yıl
çıraklık eğitimi süresi 2 yıl olan mesleklerde çalışanlar 7 yıl süre ile çalıştıklarını Ek III
formu ile belgelendirmeleri halinde ustalık sınavlarına katılabilir, başarılı olmaları halinde de “Ustalık Belgesi” alabilirler. Ancak 06.01.1998 tarihinden önce kapsama alınan meslek dalları için bu tarihten sonraki çalışmalar bir Sosyal Güvenlik kuruluşundan, bu tarihten sonra kapsama alınan meslek dalları için kapsama alınış tarihinden sonraki çalışmalar bir Sosyal Güvenlik kuruluşundan belgelendirilmiş olmalıdır. Ayrıca kapsama alındığı tarih ile 06.01.1998 tarihi arasında 18 yaşını tamamladığı tarihten sonraki hizmetleri dikkate alınır. (Kanun maddesi: 28/c)
7) Denklik Yoluyla
Yabancı ülkelerden alınmış kalfalık ustalık veya kurs belgeleri ile yurt içinde çıraklık okulları, Pratik sanat okulları, Mesleki ve Teknik Açık öğretim okulu, Halk Eğitim Merkezleri, Yetişkinler Teknik Eğitim Merkezleri vb. kurumlardan alınmış belgeler
1) 1986 yılı sonrası Teknik lise mezunları, genel liselerden birinden mezun olup ta önlisans seviyesinde mesleki ve teknik öğrenim görenler ile meslek lisesi mezunu olup ta alanı dışında bir meslek dalında önlisans eğitimi görenlere mesleğinde (alanında) en az 1 yıl SGK lı çalıştıktan sonra;
2) Lisans seviyesinde mesleki ve teknik eğitim görenler ile, meslek lisesi mezunu olup ta mesleği ile ilgili meslek dalında ön lisans eğitimi alanlara,
doğrudan işyeri açma belgesi verilir. (Kanun maddesi: 30)
Başvuruda İstenilenler
1-Okul diplomalarının aslı ve fotokopisi
2-Nüfus Cüzdanı aslı ve fotokopisi
3-4 adet vesikalık fotoğraf
4-Sağlık ve fiziki durumunun mesleğinin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu
gösterir doktor raporu
5-Dilekçe (okulda hazır var)
Şartları uyan kimseler yukarıda yazılı evraklarla birlikte kendilerine en yakın mesleki eğitim merkezine başvuruda bulunarak sınava girmeden doğrudan İşyeri Açma Belgesi alabilirler. (İşyeri Açma Belgesi, Ustalık Belgesi ile aynı işi görmektedir.)
3308 sayılı yasa gereğince çıraklık eğitimi uygulama kapsamındaki meslek dallarında işyeri açacakların Milli Eğitim Bakanlığınca düzenlenmiş ustalık belgesine sahip olması ya da bu belgeye sahip olanları işyerinde çalıştırması gerekmektedir.
Aynı kanuna göre bir işyerinde usta unvanı ile çalışan bir kişi, o işyerinde yapılan mal ve hizmet üretiminin yanı sıra, işyerinde çalışan aday çırak ve çırak öğrencilerin eğitiminden de sorumlu bulunmaktadır. Bu sebeple, işyerlerinde hizmet akdi ile istihdam edilen “ustalık belgesi” sahibi kişilerin usta unvanı ile birden fazla işyerinde çalışmaları mümkün bulunmamaktadır. Ayrıca, 3308 sayılı kanunun çıraklık eğitimi uygulama kapsamındaki il ve meslek dallarında işyeri açan ustalık belgesi sahibi kişilerin, bu il ve meslek dallarında işyerlerinin şubelerini açmak istemeleri halinde, işyerlerinin şubelerinde “ustalık belgesi” bulunan bir kişiyi istihdam etmeleri gerekmektedir. İstihdam ettikleri bu ustaların da, yukarıda belirtilen sebeplerle başka bir işyerinde çalışmaları mümkün bulunmamaktadır.
Ustalık belgesi sahibi olup Mesleki Eğitim Merkezlerinde açılan İş Pedagojisi Kurslarını başarı ile tamamlayanlara “Usta Öğreticilik Belgesi” verilir.(kanun maddesi:31)
Kurslar hafta içi akşamları olmak üzere 10 gün sürmektedir. On gün sonunda kursiyerler görmüş oldukları derslerden sınava girip Usta Öğretici Belgesi almaktadır.
Bu kurslara katılmak için herhangi bir başvuru zamanını beklemek olmayıp ustalık belgesi sahibi herkes istediği zaman başvuruda bulunabilir. Sınıf açılacak sayıya ulaşıldığında (yaklaşık 20 kişi) mesleki eğitim merkezi tarafından kurs başlatılır.
Başvuru için istenilen belgeler:
1- Dilekçe (okulda hazır var)
2- Ustalık belgesi aslı ve fotokopisi (aslı onaylanıp iade edilir)
3- 3 adet vesikalık fotoğraf
4- Okul diploma ya da tasdiknamesi aslı ve fotokopisi (aslı onaylanıp iade edilir)
5- Nüfus cüzdan fotokopisi
6-Sağlık raporu
Çıraklık ve meslek eğitiminde belge ve diplomaların değerlendirilmesi 02.11.1989 tarih ve 20330 sayılı Resmi Gazete yayımlanan “Çıraklık ve Meslek Eğitiminde Belge ve Diplomaları Değerlendirme Yönetmeliği” ile belirlenen esas ve usullere göre yapılır.
Çıraklık ve Meslek Eğitiminde Belge ve Diplomaları Değerlendirme Yönetmeliği gereğince yapılacak değerlendirmede denklik ilkesi uygulanır.
Değerlendirilecek Belgeler
a) Çırak, kalfa ve ustaların eğitimleri sırasında kazandıkları bilgi ve beceriler ilköğretim ve meslek liselerine geçişte değerlendirilir.
b) Yabancı ülkelerden alınmış kalfalık, ustalık ve kurs belgeleri ile yurtiçinde çırak okulları, pratik sanat okulları, mesleki ve teknik açık öğretim okulu, halk eğitim merkezleri, yetişkinler teknik eğitim merkezleri, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitüleri, özel eğitim okulları ve özürlüler iş okulları ile benzeri kurumlardan alınmış belgeler ve kazanılmış mesleki bilgi ve beceriler çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitimine geçişte değerlendirilir.
c) Meslek liseleri ile bu liselere denkliği kabul edilen eğitim kurumlarından mezun olanların ustalık belgesi istekleri değerlendirilir.
d) Mesleki Teknik ortaöğretim sonrası görülen en az iki yıl süreli mesleği ile ilgili öğrenimden alınan diplomalar işyeri açma bakımından değerlendirilir.
Yönetmeliğe göre;
a) Öğrenim belgesi olarak MEB veya MEB ile işbirliği sonucunda verilmiş olan diploma, kurs bitirme belgesi, yetki belgesi, sertifika veya bunların yerine geçen belgeler değerlendirilir.
b) Değerlendirilecek her türlü belgede görülen mesleki eğitim veya kurs süresinin saat olarak belgelendirilmesi istenir.
c) Bir ana meslek alanı ile ilgili her türlü mesleki eğitim belgeleri birlikte değerlendirilir. Bir meslek alanında alınmış birden fazla belgeden, belge sahibinin lehine olanı dikkate alınır.
Çıraklık Eğitimi Sisteminde Kazanılan Bilgi Ve Becerilen Ortaokul Ve Meslek Liselerine Geçişte Değerlendirilmesi
Kalfa Ve Ustaların ilköğretim Mezunu Olabilmesi
Açık ilköğretim okuluna kayıt olmak isteyen 1996-1997 öğretim yılı öncesi ilkokul mezunu kalfa ve ustalar "Açık İlköğretim Okulu Yönetmeliği" hükümlerine göre sınavlara girerler. Ancak bu durumda olanlar ilköğretimin 6.sınıfı derslerinden muaf tutulurlar.
Kalfa Ve Ustaların Meslek Lisesi Mezunu Olabilmesi
İlköğretim mezunu kalfa ve ustaların mesleki ve teknik açık öğretim liselerine devam etmek istemeleri halinde muaf tutulacakları dersler Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca belirlenmiş ve Valiliklere genelge ile bildirilmiştir.
Yurt İçi Ve Yurt Dışında Mesleki Eğitim Görenlerin Belgelerinin Denkliği
Çıraklık Okulu Diplomalarının Değerlendirilmesi,
19.06.1086 tarihinden önce yurt içinde en az 3 yıllık eğitim sonucu verilmiş çıraklık okulu diploması sahiplerine doğrudan kalfalık belgesi verilir. Bunlardan mezuniyetlerinden sonra en az 5 yıl mesleklerinde çalışanlar ustalık imtihanlarına girerler.
Mesleki ve teknik yüksek öğretim kurumlarınca verilen diplomaların değerlendirilmesi
Genel liselerden mezun olduktan sonra ön lisans seviyesinde mesleki ve teknik öğretim görenler ile, meslek lisesi mezunu olup da alanı dışındaki bir meslek dalında ön lisans eğitimi görenlere, mesleğinde en az 1 yıl çalıştıktan sonra;
Lisans seviyesinde mesleki ve teknik eğitim görenler ile, meslek lisesi mezunu olup mesleği ile ilgili ön lisans eğitimi yapanlara, doğrudan işyeri açma belgesi verilir.
Yurtdışından alınan kalfalık, ustalık ve dengi belgeler
Yurt dışından kalifiye eleman yetiştirmek amacıyla düzenlenen mesleki eğitim programlarına tamamlayarak
a) Kalfalık ve kalifiye işçilik belgesi alanlara, Kalfalık belgesi:
b) Bağımsız işyeri açma yetkisi veren belgeler ile ustalık belgelerini alanlara ustalık belgesi doğrudan verilir.
Değerlendirme Esasları
3308 sayılı Kanunun çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınmayan meslek dallarında değerlendirme yapılmaz.
a) Hizmet belgelerinde; belge sahibinin çalıştığı meslek alanının belirtilmesi ve değerlendirilecek hizmetlerden meslek dallarının ilde kapsama alındığı tarihten sonraki sürelere sosyal güvenlik kuruluşlarından birine primlerin yatırılmış olduğunun belgelendirilmesi zorunludur. Bu tür hizmet belgelerinde her aylık hizmet için en az 20 iş günlük prim yatırılmış olması ve primlerin ilgilinin meslek dalında yatırılmış olması aranır. İsteğe bağlı primler kabul edilmez.
b) 1996-1997 öğretim yılı ve daha önceki yıllarda ilkokulu bitirmiş olanların değerlendirme işlemleri ilkokul diploması ile yapılır. Değerlendirmeye alınacak belge sahibinin en az ilköğretim okulu mezunu olması gereklidir. İlköğretim mezunu olmayanların belgeleri ilköğretim okulu diploması almaya hak kazandıktan sonra değerlendirmeye alınır.
c) İlgili meslekte çalışma karşılığı olarak verilmeyen belgeler değerlendirilmez.
d) Resmi veya özel kurum ve kuruluşların düzenlemiş oldukları kısa süreli hizmet içi eğitim kursu ve seminerleri sonucunda verilmiş olan belgeler ile, süresi 255 saat ve daha az olan mesleki ve teknik eğitimler sonucunda verilmiş olan belgelerin denklik değerlendirilmesinde dikkate alınmaz.
e) Bir meslekte pratik eğitim karşılığı kabul edilen başarılı hizmet süresi çıraklık eğitimi süresinin iki katı olanlar doğrudan kalfalık imtihanlarına alınır. Kalfalık dönemi için yapılan değerlendirmede artan hizmet süreleri ustalık imtihanlarına girişte değerlendirilir.
TESK Tarafından Verilen Belgelerin Değerlendirilmesi
Çıraklık Eğitimi Uygulaması Yapılmayan İl ve Meslek Dallarında Mesleki Belgelerin Verilmesine İlişkin Yönetmelik gereğince, kapsama alınma tarihinden önce verilmiş olan mesleki belgeler 3308 sayılı Mesleki Eğitimi Kanunu gereğince verilmekte olan dengi belgelerle doğrudan değiştirilir.
